«Մեմլինգ» գորգատեսակի գլխավոր հարդարանք հանդիսացող մեդալյոնը ամենահայտնի մոտիվներից մեկն է, որը հանդիպում է գորգերի և գործվածքի մեջ։ Վալտեր Դենին այն նկարագրում է որպես «...համենայնի այն ամենատարածված դասական Անատոլիական գորգի մոտիվն է, որը գոյատևել է Անատոլիական գործվածքում...»։
Ընդունված է համարել, որ Մեմլինգի գլխավոր զարդանախշն իր մեջ կրում է արևի խորհուրդը: Գորգի հորինվածքում արևի գաղափարանշանի բազմակի կրկնությունը, ինչպես նաև եզրագոտիների ոճավորված բուսանախշերը կյանքի հարատևության իմաստն են կրում:
«Մեմլինգ» ածականը վերաբերում է Հանս Մեմլինգին (1430-1494), և եկել է XV դարի գերմանական ծագումով նիդերլանդացի նկարչից, ով երբեմն օգտագործել է այս տեսակի գորգեր իր կտավներում։ Այս տեսակի զարդամոտիվ կարելի է հանդիպել Անատոլիական, Կովկասյան, Շահսավան և Կենտրոնական Ասիայի գորգերում։ Կենտրոնական Ասիայի գորգերում ունի տեղական անուններ, իսկ Կովկասյան գորգերում այն կոչվում է Մըխանք, ինչը սերում է Արցախի պատմական Մոխանք գավառի անվանումից, որը Հայոց Մըխանց նախարարական տոհմի տիրույթն էր:
Մեմլինգ գորգատեսակի մինչ օրս պահպանված թերևս ամենավաղ մեդալյոնի օրինակը գործվել է 15-րդ դարում,որը դիզայնով համընկնում է նույն ժամակաշրջանում՝ Հանց Մեմլինգի կողմից իր կտավներում պատկերած գորգանախշերին:
Մեմլինգ գորգի մեկ այլ հրաշալի նմուշ կարելի է հանդիպել Կոնյայի թանգարանում։ Այս գորգը հանդիսանում է բրդյա մեմլինգների հազվագյուտ վաղ օրինակներից մեկը, որը պահպանվել է մինչ մեր օրերը։ Մասնագետները համարում են, որ այն գործվել է 16-րդ դարում Չանաքկալեի շրջանում։
Եթե ներառենք նաև Կոնյայի թանգարանում պահվող նմանատիպ զարդանախշով փոքրիկ պատառիկի օրինակը, ապա կարելի է հաշվել Մեմլինգ զարդանախշի 6 տարբերակներ։
Ամենատարածված օրինակներից մեկում հարդիպում ենք կարմրաշագանակագույն աստիճանաձև շեղանկյունի ներսում պատկերված բազմագույն ութաթև աստղի, որի կենտրոնում ադամանդաձև նախշ է։ Այս նախշն էլ ներսից զարդարված է կարմիր կետագույներով։ Հատկանշական է այն փաստը, որ եթե նույնիսկ այս աստղի թևերը կազմող եռանկյունները տարբեր գույների են, դրանք չեն շեղում ընդհանուր ուշադրությունն աստղից, որի մասն են կազմում։ Կենտրոնական այս ձևավորումը պարզ է և ընդարձակ։
Մեկ այլ տարածված Մեմլինգ մեդալյոնի գլխավոր զարդանախշի կենտրոնում չորս սպիտակ, կրկնակի խոյի եղջյուրներ են, որոնք ստորին հատվածում միանում են իրար՝ կազմելով խաչաձև մոտիվ։ Այս մոտիվը զարդարված է մուգ եզրագծով, որը վերևում, ներքևում, երկու կողմից և կենտրոնում ծածկված է մանր ադամանդներով, որոնցից յուրաքանչյուրի կենտրոնում տարբեր գույնի մի կետ է։
Կարևոր է նշել, որ Կոնիայում հյուսված Մեմլինգ գորգատեսակների համար, որպես հիմնադաշտի գույն առավելապես օգտագործվել է դեղինը ի հակառակ հայկական Մեմլինգի, որտեղ հիմնադաշտում գերիշխում են կարմիրը և կապույտը։
Ընդհանուր առմամբ Մեմլինգն ունեցել է համահայկական տարածում, սակայն առավել շատ նմուշներ հյուսվել են Արևմտյան Հայաստանում։
Աղբյուրը՝ Հայկական գորգարվեստ, XVII-XX դարեր, Հայաստանի պատմության թանգարան։
Ռ. Ջոն Հոու, «Մեմլինգ» զարդանախշ, նմուշներ, որոնք ներկայացվել են TM Show and Tell համաժողովում, 2010։